Herfstige contrasten

De natuur perst het laatste levensvuur eruit voor straks definitief de aftakeling intreedt met de winter. Waar het vochtig is, ruik je de gezonde rotting. In het lage zonlicht heeft alles een zinderende intensiteit, de waterige lucht wordt zichtbaar in het tegenlicht. Roodbruine blaadjes knisperen in een dikke laag onder mijn voeten.

Ondanks de mooie zondag is het hier vrij stil. Meer richting het Koevlak wordt het drukker. Twee jongens lopen met een hond. Ze blijken niet ervan op de hoogte te zijn dat dat verboden is, ook aangelijnd. Verderop vraagt een geagiteerde dame me of ik hen erop aangesproken heb. Ik ben wat onthutst, zulke aardige jongens en zo een boze mevrouw. Het wordt wat rustiger als ik van de strandroute afbuig. Nu loop ik over een kronkelig pad door een bos van dunne bomen. Het is er zompig. Met een tapijt van natte zwarte blaadjes, bemoste omgevallen bomen en af en toe een varen voelt het hier opwindend sinister.

Uit het bos vandaan zijn er weer meer mensen, die komen zeker van het Vogelmeer af. Ik loop vlak achter een wat luidruchtig gezin. Ik ben blij dat de kinderen pret hebben, maar ik heb het toch liever wat stiller. Om ze een flink stuk voor te laten gaan, zoek ik al dralend naar iets om te fotograferen. Daar zie ik de gelooide hoed van een vergane vliegezwam. Aan de andere kant van het pad ligt een boomstronk vol fluwelige bruine zwammetjes. Maar het klapstuk groeit nog iets verder het veld in: knaloranje zwammen op een stronk, omzoomd met gifgroen mos.

Het begint nu toch wel fris te worden, aan het eind van de middag, half november. Ik zou willen dat ik handschoenen bij me had. Op het uitzichtpunt Starrenberg kijk ik naar een Japanse prent, zoals de middagnevel een gelaagdheid in het landschap maakt. Een mistig zonnetje doet het helmgras schitteren. Wat een mooie wandeling was dit weer.

Kunstlijn 2011 impressie

St. Bavo door een
raam van het Stadhuis

Elk jaar in het eerste weekend van november is er in Haarlem en omgeving de Kunstlijn: kunstenaars houden open atelier en er zijn vele tentoonstellingen.

Ik start zaterdag bij de stadskweektuin, of beter gezegd, Huis ter Kleef. Daar toont het Wereldnatuurfonds de kunstwerken die gedoneerd zijn aan het project Art for Nature: geef de aarde kunstig door. Kunstenaars doneren een kunstwerk, en bedrijven die geld geven, kunnen een kunstwerk in bruikleen krijgen, met een waarde die in verhouding staat tot hun schenking. Een mooi initiatief, bedacht door Onno Westra, een vrijwilliger van het regioteam Kennemerland van het WNF.

Bezoekers van de
Expositie ‘Sieraad’

Ik had het al in het Kunstlijnkrantje gezien: in de Kloostergangen kun je op de foto met een bijzonder sieraad. Ik word meteen gegrepen door de sieraden van Melina Pyykkonen. Het zijn ingenieuze en toch simpele constructies: je klemt je shirt of jurk tussen een ondersjabloon en het bovenstuk. Prachtig! En ik mag ermee op de foto. Vesna Zuuring, die de bezoekers met sieraden fotografeert, maakte ook indrukwekkende foto’s van medewerkers van het stadhuis, getooid met sieraden die geïnspireerd zijn op de Kloostergangen. Alle sieraden en de foto’s op de tentoonstelling zijn het bekijken waard, en nog te zien tot en met 24 november.

Urn van de vogels, Jolanda Prinsen

Na de drukte van de binnenstad zoek ik de rust op bij Uitvaartcentrum Yarden. Ik ben de enige bezoeker op dat moment. In de nis staat een baar met een lijkwade van viltkunstenares Inge Evers. Daar wil je wel in begraven worden. Ook verrassend vind ik de schalen van Jolanda Prinsen. Ik ken haar nog uit een ateliercomplex van dik tien jaar geleden, en toen werkte ze heel anders. En dat is maar goed ook, want ‘stilstand is ergens achteruitgang’ om met Johan Cruijff te spreken.

Installatie van Naila Ajtouganova

Zondag ga ik net als vorig jaar bij de Lichtfabriek kijken. Al was het maar vanwege het fotogenieke gebouw. Gelukkig is de expositie ook fantastisch. Bezoekers verdringen zich met hun fototoestel om het werk van Naila Ajtouganova, ik ook. Aan draden hangen een soort bloemen, die bij nadere bestudering gemaakt blijken te zijn van kleurige plastic flesjes.

In een projectie van Lars Kynde

Ik wilde graag de foto’s van Willemien Spook zien. Zij fotografeerde in de kraakpanden waarin haar dochter vanaf haar zestiende ging wonen, en schreef er teksten bij vanuit haar dochters en haar eigen gezichtspunt. Mooie veelzeggende beelden, die de emoties respectvol overbrengen. Tot slot doe ik een meisje na dat ik net in de bundel van een projector had zien staan. Zo mooi zoals het beeld van deze Deense componist Lars Kynde over haar gezicht liep. Ik sta moeilijk te doen om mezelf te fotograferen zonder mijn armen voor het licht te houden, als ik geholpen wordt door een vriendelijke medebezoeker. Dank!

Op de voorgrond:
Zonder titel (2007), Esther Bruggink

Nu ik er toch ben, loop ik ook de naast de Lichtfabriek gelegen Nieuwe Vide binnen. Vorig jaar was ik daar snel weg, maar deze tentoonstelling is betoverend. Zwaan Kleef Aan is een samenwerkingsproject van een jaar, dat bestaat uit muurtekeningen, vloertekeningen en wandsculpturen. Tegelijk is er de tentoonstelling LICHT! Die duurt nog tot 3 december. Tijdens en daarna worden de nog open plekken dichtgetekend, zodat een totaalinstallatie ontstaat. Die zal vanaf 16 december te bekijken zijn. Gaat dat zien!

Herfst in de duinen

bewijs van bronstige herten

Onderaan een video waarin je het burlen van de damherten kunt horen (de herten zijn alleen in de verte te zien, prachtige foto's van dichtbij bekijk je op het blog van Marisca).

Het afgelopen zonnige herfstweekend heb ik drie dagen door de duinen gewandeld.

vliegenzwam

Vrijdag fiets ik naar de Waterleidingduinen. Het parkeerterrein staat vol, maar zodra je van het pad af bent zie je bijna niemand meer. Struinen mag in deze duinen! Waar ik me op verkeken heb, is dat de bronst nog niet voorbij is. Ik sta niet te trappelen om een opgefokt hert tegen te komen, zeker niet als ik in mijn eentje wandel. Maar ja, hier zijn de herten niet te vermijden. Halverwege Duivendrift hoor ik al burlen. Daar staat het damhert, omringd door hinden. Hij staat recht naar me toe gekeerd, zijn hoofd op en neer bewegend, dreigend te roepen, op wat zal het zijn, 20 meter? Ik durf niet te stoppen om een foto te nemen en loop stevig door, goed luisterend of het hert me niet achtervolgt.

meidoorn

Op het dijkje bij het Renbaanveld mag ik altijd graag even pauzeren, uitkijkend over het meer met aalscholvers en andere watervogels. In de verte hoor ik geburl en geweigekletter. Dat is niet noodzakelijk van een gevecht, ze slaan hun gewei ook in takken. Het geluid komt verontrustend dichterbij. Dat ga ik niet afwachten, ik loop gauw verder. Aan de andere kant van het meer aangekomen hoor ik het hert nog steeds burlen, zo te horen vanaf de plek waar ik net zat. De rest van de wandeling klinkt het gelukkig niet meer zo heel vlakbij, en op de paden loop ik in elk geval niet in mijn uppie.

koningskaars (en de dauw op de bladeren)

kardinaalsmuts

Zaterdag ga ik naar de Kennemerduinen. Wat een verschil met gisteren: ik zie wel overal kapot getrapte bronstplekken langs de paden, maar ik hoor of zie geen hert. Heerlijk ontspannen genieten van al dat natuurschoon om me heen! Het is verbazingwekkend rustig onderweg. Je hoort wel mensen in de verte, en ook de races op Zandvoort en overkomende vliegtuigen. Dat alles benadrukt juist de stilte en de vogels om me heen. Ik ga blijkbaar zo op in mijn omgeving dat een buizerd vlakbij laag over komt scheren, zigzaggend tussen de bomen door.

vogelmeer met aalscholvers

Richting de uitgang stel ik tevreden vast dat een weghuppelend konijn het grootste zoogdier van vandaag was, maar dan doemt in de bocht een koe voor me op. Dit zijn geen gewone koeien, maar roodbruine langharigen met enorme hoorns. De koe is ook verrast mij op zijn pad te zien. Hij neemt het initiatief door met zijn hoofd bewegend alsof het een burlend hert is nog een paar stappen op me af te doen, ik kan zijn hoorns nu zowat aanraken. Ik spreek hem vermanend toe: "nee, nee, geen gesodemieter, ik loop gewoon om je heen en dat is dat". Ik doe wat ik zeg, en de koe staat het hoofdschuddend toe. In een iets ruimere bocht loop ik langs nog een paar koeien om mijn pad te kunnen vervolgen.

bordje op bankje bij vogelmeer

Op zondag wandel ik vanaf het Koevlak naar Parnassia en terug. Deze keer kom ik geen koeien of herten tegen, alleen veel mensen en een paar grazende shetlanders die me geen blik waardig gunnen. Soms is het wel fijn om genegeerd te worden.

Alle foto's zijn in de Kennemerduinen gemaakt.


Bronst 2008 van Linda Hartgring op Vimeo.

Wilde zwijnen

Foto: Johanna, Zuid-Frankrijk

Joyriding met de scootmobiel

Een tijdje terug was een tante met wat familieleden in de buurt. Ze hadden hier een bruiloft gehad, en gingen een visje happen aan het strand. Of we zin hadden om mee te gaan? Daar hadden mijn oom die over was uit Australië en ik wel oren naar. We waren met ons zessen, geen probleem, want de familie was met de camper. In de camper stond gedemonteerd de scootmobiel van mijn tante.

Het is natuurlijk ontzettend gezond om zoveel mogelijk in beweging te blijven als je ouder wordt, en alles wat moeizamer gaat. Maar als het moeizamer gaat, dan kom je niet zo ver meer. Die scootmobiel is een uitkomst. Aan het strand zetten mijn neven in een handomdraai het ding in elkaar. Sleuteltje erin scheuren maar. Want dat gaat best hard! Moet je hem wel in stand Haas zetten. Hij kan ook op Schildpad, maar dat is voor watjes.

Ik geloof dat mijn tante best aan het idee heeft moeten wennen. Ze bleef hardnekkig met een stok lopen, terwijl mijn moeder allang aan de rollator was. Nu heeft ze onlangs haar been opengehaald tijdens een scootrondje door haar tuin. Ik vraag me af of ze toen als een schildpad of als een haas ging.

De familie dringt aan dat ik het ook eens moet proberen. Ik geneer me daar voor, de mensen laten denken dat ik gehandicapt ben en je zult het maar echt wezen. Ik wil ook niet de goden uitdagen: ik hoop nog heel lang met de eigen benenwagen toe te kunnen. De nieuwsgierigheid wint. Ik begin als een schildpad, want het is al spannend genoeg. Als ik het knopje 'vooruit' indruk sla ik zelf naar achter, zo spuit ik weg. Van schrik laat ik het knopje los en klap naar voren omdat het ding meteen stilstaat. Dat valt nog niet mee. Na wat heen en weer op de boulevard heb ik nog steeds de slag niet te pakken, maar wel de lol. En ik ben niet eens omgevallen bij het nemen van de bochten.