woensdag 13 april 2016

Haiku-wandeling in Thijsse’s Hof

De haiku is een eeuwenoude Japanse dichtvorm die wortelt in het zenboeddhisme. Het is natuurpoëzie. De dichter noteert waardoor hij wordt getroffen, niet in lyrische termen maar sober, vanuit een besef van het goddelijk absolute achter de veranderlijke natuur.

Als je zelf een haiku-wandeling maakt hoef je dat natuurlijk niet zo serieus te nemen. Gebruik al je zintuigen, laat je raken en tel op je vingers; een haiku bestaat uit drie regels van in totaal zeventien lettergrepen: vijf lettergrepen op de eerste regel, zeven op de tweede regel en vijf op de derde. Idealiter spreekt uit een haiku welk seizoen het is, ofwel door het te benoemen, ofwel door te verwijzen naar een voor dat seizoen typerend verschijnsel, zoals sneeuw of narcissen. Wees specifiek, zoek naar contrasten of juist overeenkomsten in wat je hoort, ziet, ruikt, voelt. En bovenal: geniet.

* * * * *

Het is een van de eerste echt zonnige lentedagen. Onderweg naar Thijsse’s Hof knallen de forsythia’s me tegemoet. Ik zie paardenbloemen, speenkruid, dotters. Geel is blijkbaar de kleur van het voorjaar. De winterjasmijn is ondertussen uitgebloeid, de mahonie begint net. Een citroenvlinder komt voorbij. Zou ik hier iets mee kunnen voor een haiku? Iets met het verlangen naar de eveneens gele, zomerse wielewaal misschien? Ik let goed op al het geels onderweg, en zodra ik het ijzeren hek van Thijsse’s Hof door ben, been ik naar de vijver om op een bankje mijn gedachten op papier te zetten.

Windstil, blauwe lucht
met wolkjes als boodschappers:
twee vlinders, een hart


Het is zondags druk, alle bankjes zijn bezet. Naast het beeld van Thijsse zit een mijnheer in zijn eentje op een bank en ik vraag of ik erbij mag zitten. We raken meteen in gesprek, van schrijven komt voorlopig niets. Dat hoort ook bij zen: omstandigheden accepteren zoals ze zich voordoen en er volledig in aanwezig zijn. De mijnheer en ik spreken over jong en oud, hoe relatief dat is, over onze interesses, onze loopbanen, over de natuur.

Op zoek naar stilte
in gesprek met een vreemde,
onverwacht cadeau


Als hij verder loopt pak ik mijn schrijfboekje. Ik puzzel en puzzel, maar ik kan niets met het geel. Een meerkoet zwemt door de vijver, duikt regelmatig onder, brengt takjes en prut naar zijn nest verderop. Nu ik niet meer in gesprek ben merk ik hoe hard de vogels zingen: ik hoor merels, de fietspomp van de koolmees, een roodborstje en veel meer vogelzang die ik niet herken. Overal hoor je mensen praten, kinderen tetteren, buiten de Hof zoeven auto’s voorbij. Een paar citroenvlinders fladderen langs, een dagpauwoog, een kleine vos. De citroenvlinder heeft dezelfde kleur geel als de sleutelbloem, toch weer dat geel. Ik schrijf, kras door, herschrijf, tel de lettergrepen.

Oude rietpluimen
tussen de groene scheuten,
het water rimpelt


Uren vertoef ik op hetzelfde bankje, wat nou wandeling. Yneke, die vandaag de Hof beheert, komt me gedag zeggen. Ik loop met haar mee naar de egelantier. Ze laat me de jonge blaadjes ruiken. Ik wist niet eens dat die blaadjes ergens naar roken. Maar waarnaar? “Zure appelen,” helpt Yneke. Ze waarschuwt dat de Hof over een half uur dicht gaat. De meeste bezoekers zijn al vertrokken. Ik zit nog even op een bankje bij het bruggetje, probeer een haiku over de egelantier. Om me heen zoemen hommels en bijen. Een merel baddert, een kraai pulkt iets uit het grasveld. Net voor het hek op slot gaat ben ik bij de uitgang. De geur van daslook blijft achter.

Ik zoek woorden, maar
voel slechts de wind in mijn hoofd,
de zon in mijn hart

zaterdag 20 februari 2016

Geluksroute Haarlem 2016: van hart tot hart

[ Collage van een deelnemer ]
Aaah, de Geluksroute, afgelopen 6 en 7 februari, wat was het fijn, wat was het fijn. In aanloop naar de Geluksroute waren er alvast enkele Gelukscafés, ter voorpret en om praktische zaken door te spreken. Het motto van Sandra Brandt, coördinator van de Geluksroute in Haarlem, was helder: “Laat het gewoon gebeuren, het kan niet mislukken”. Tijdens een van die cafés vroeg iemand me wat ik ging doen. Tja, geluk plukken, maar oh wat kriebelde het om zelf ook geluksbrenger te zijn. Dat was op een donderdagavond. Dat weekend verzon ik met Sandra’s woorden in gedachten mijn workshop ‘Collagekaart van je Hart’, en op maandag kreeg ik mijn plek bij HOF20. Nu was het echt!

[ Mijn eigen collages als voorbeelden ]
Ik bedacht wat ik precies wilde overbrengen met mijn workshop, wat ik ervoor nodig had, hoeveel mensen ik zou kunnen verwachten en hoe ik het moest organiseren. Ik sneed de blanco kaarten op maat, maakte kaders, kocht lijmstiften, en verzamelde tijdschriften en scharen. Als visitekaartjes maakte ik minicollages. Bij Haarlem105 op de radio vertelde ik net als veel andere geluksbrengers over wat ik met de Geluksroute ging doen. Niet mijn eerste keer op de radio, maar nog steeds spannend! Dank aan Johan Rijbroek voor het nasturen van het interview met hem, zodat ik het kon terugluisteren (en jullie nu ook). Naast het voorwerk voor mijn eigen activiteit hielp ik mee bij Dé Plek, Waarderweg 19. Dat is een nieuwe bruisplek in Haarlem, het knettert er van creativiteit, verbinding en ondernemerslust. We hingen sfeerlichtjes, decoratie en bewegwijzering op, kuisten de toiletten, de binnenruimten en de parkeerplaats, vulden en stempelden de zakjes met informatie voor de geluksplukkers, en aten samen, dankbaar voor deze cocreatie. De Geluksroute kon beginnen.

[ Collage van een deelnemer ]
Op zaterdag 6 februari ben ik enkel geluksplukker. ‘s Ochtends doe ik bij Mia Macke een workshop Familieopstellingen. Degene die de vraag inbrengt plaatst (enkele) deelnemers in een opstelling om een aspect of rol te vertegenwoordigen. In het proces dat volgt verandert die opstelling, waardoor als het ware het patroon geheeld wordt. Dit is mijn eerste ervaring met systeemwerk en het is fantastisch om mee te maken! Ik mag meedoen als representant. Het verrast me hoe gemakkelijk ik in het energiepatroon stap: ik reageer in mijn gedrag en gevoel op wat de opsteller uitstraalt. En als dat verandert, is mijn houding ook anders. Je denkt dat je uit jezelf handelt, maar dit leert me hoe onbewust je reageert op de energie van de ander, en dus hoe het uitmaakt wat je uitstraalt voor hoe een ander op jou reageert.

Na de lunch ga ik naar ‘Je bent nu hier’ aan de Zijlweg 46, voor een lezing van Ellen Akkerman over het gedachtegoed van Brené Brown. Ik heb nog even de tijd. Rick Shamier staat buiten Free Hugs uit te delen. Dat ziet er zo vrolijk uit, dat ik ook een bordje met ‘Free Hugs’ pak en meedoe. Wat een leuke reacties! Mensen die stuurs doorfietsen, mensen die lachend doorfietsen, mensen die afstappen voor een knuffel. Evenzo met de wandelaars. En het toeval wil dat net de cameraman van Haarlem105 langskomt...



[ Collage van een deelnemer ]
Na de lezing voel ik onrust, ik wil weer langs Mia. Die middag geeft ze individuele consulten, waarbij je geen mensen maar voorwerpen opstelt. Als ik aankom is er niemand voor me, het lijkt wel alsof ze op me zit wachten. Ik heb die ochtend gemerkt dat je als deelnemer aan een opstelling het energiepatroon kan voelen en erop kan reageren. Maar hoe moet dat met levenloze voorwerpen? Ik kies voorwerpen uit die mijzelf en mijn familieleden vertegenwoordigen. Het klopt, de voorwerpen kloppen echt bij de mensen, bizar. En ik kan voelen wat er gebeurt als we de opstelling doorwerken. Dit geeft niet slechts inzicht, voor mijn gevoel is het energiepatroon van mijn familie echt veranderd, hersteld. Dit is niet uit te leggen, dit moet je meemaken.

[ Mijn workshop bij HOF20 ]
De volgende dag heb ik ‘s ochtends bij HOF20 mijn eigen workshop, Collagekaart van je Hart. Tot mijn verbazing zie ik die net zo ontspannen tegemoet als ik hem voorbereid heb. Het motto van Sandra Brandt is blijkbaar goed bij me aangekomen. We richten de opkamer in met een grote tafel op schragen. Optimistisch zet ik er zes stoelen omheen, voor vijf deelnemers en dan kan ik zelf ook nog zitten. Zodra ik ben geïnstalleerd druppelen de eerste mensen binnen. Ik geef wat aanwijzingen voor hoe ze het maken van de collage kunnen aanpakken, zowel praktisch als qua intentie, en ze gaan aan de gang. Een echtpaar schuift erbij aan, mevrouw maakt een collage en mijnheer gaat gezellig een tijdschrift zitten lezen. Algauw moet hij verkassen naar het zithoekje in de opkamer, want er willen nog meer mensen meedoen. Ik geef mijnheer een kopje thee erbij en sleep meer stoelen aan. En nog meer stoelen, het wordt steeds drukker, de mensen moeten inschikken. Met rode konen help ik iedereen op weg, stuur wat bij, geef feedback. Iedereen is enthousiast en er ontstaan de prachtigste collages, dit is zo inspirerend! Als ik even ga zitten om een boterham te eten merk ik hoe moe ik ben van deze intensieve uren. De workshop loopt op zijn eind, we ruimen de tafel leeg voor de volgende geluksbrenger. Een van de shiatsutherapeuten verbonden aan HOF20 verwent me met een verrukkelijke stoelmassage en ik kom weer helemaal bij.

[ Collage van een deelnemer ]
Nagloeiend van mijn workshop en de massage breng ik de materialen van mijn workshop naar huis. Ik spring gelijk weer op de fiets om naar Dé Plek te gaan. Ik wil heel graag het labyrint lopen, dat daar op zolder uitgelegd ligt. In het eerste jaar van de Geluksroute heb ik het labyrint gelopen dat toen in de Oude Bavo getekend lag. Dat was een bijzondere ervaring: met elke stap meer naar binnen tredend, tot je in het centrum aankomt. Daar even verwijlen, en dan de weg terug naar de buitenwereld. Het pand in de Waarderpolder heeft een heel andere sfeer dan de kerk, maar dat blijkt niets uit te maken. Er speelt serene muziek, mensen die vanaf de buitenkant toekijken praten niet, of zachtjes. In het labyrint lopen enkele mensen, ingekeerd en in hun eigen tempo. Voorafgaand mag je een kaart trekken; ik trek ‘Start’, dat staat voor een nieuw begin. Inderdaad, dit is een nieuw begin voor me. Ik maak weer deel uit van het leven, maar niet meer hoe ik was. Net als de voorgaande drie edities voelt deze Geluksroute voor mij als een sleutelmoment. In het labyrint rollen de tranen over mijn wangen. Niet van verdriet, maar van ontroering, van trots op mezelf, van dankbaarheid voor de mensen in mijn leven, voor de verbinding die ik met hen om me heen voel, de liefde. De weg van het midden terug naar buiten voel ik me lichter, ruimer worden, alsof ik meer lucht heb, een last heb achtergelaten.

[ Foto: Sandra Brandt ]
Beneden in de zaal zit ik een tijd in een hoekje achteraf op een zachte bank, met mijn ogen dicht, stilletjes luisterend naar het geroezemoes verderop. Ik ben op, na dit immens fijne en intensieve weekend. Zal ik gewoon naar huis gaan en de stadspicknick overslaan? Als ik eindelijk opsta, staat het eten klaar. Ik schep toch maar een bordje op en schuif aan, genietend van het gezelschap. De sfeer is aangenaam en rustig. Na het eten speelt de band Tardis, met een mooie zangeres, drie akoestische gitaren en een cajón. De muziek is als een warm bad. Ik eindig de Geluksroute in de ballenbak voor volwassenen (hoewel ook zeer geliefd bij kinderen). Op de witte ballen staan vragen die je kunt stellen om elkaar beter te leren kennen. Met vier mensen in de bak en twee aan de buitenkant wisselen we van gedachten over wat de vragen oproepen. Ik ben gelukkig.

donderdag 21 januari 2016

Geluksroute Haarlem 2016: van geluksplukker tot geluksbrenger

De eerste keer dat de Geluksroute in Haarlem was, was ik net terug uit Frankrijk van de crematie van mijn zus. Enkele weken eerder had mijn moeder een herseninfarct gehad, terwijl ik net een paar maanden daarvoor de diagnose van een schildklierziekte gekregen had. Ik was kapot, leeg, daas, maar tot nu toe stond ik nog overeind. Het zware werk moest nog beginnen: de emotionele, administratieve en praktische verwerking van alles. In het oog van de storm dompelde ik me onder in het warme bad van verbinding, inspiratie en blijheid dat de Geluksroute is. Ik zweefde van knutselworkshop naar schrijfsessie, naar yoga, naar stadspicknick, en alles ertussenin.

De tweede editie van de Geluksroute in Haarlem vierde ik dat ik het eerste jaar van rouw achter de rug had. De derde editie was ik uitgeput omdat ik daarna ingestort was in plaats van bijgetrokken. Maar haptotherapie, yoga, meditatie en shiatsu hebben me erbovenop geholpen. En nu, bij de vierde editie, doe ik voor het eerst niet alleen mee als geluksplukker, maar ook als geluksbrenger, een wens die ik vanaf de allereerste keer had.

[ Verjaardagskaart voor vriendin ]
Tijdens mijn herstel maakte ik collages van teksten en afbeeldingen die ik uit tijdschriften knipte. Het was en is voor mij een manier om mijn innerlijke beelden zichtbaar te maken voor mezelf. Een schaar, oude tijdschriften, een plakstift en een ondergrond, meer heb je niet nodig. Zelfs geen fantasie. Knip alles uit wat je raakt, waar je je toe aangetrokken voelt, al dan niet met een vraag of thema of persoon in gedachten. Je zult verbaasd staan over de kracht van het beeld dat ontstaat als je de knipsels bij elkaar brengt in een collage. Kom het ook ervaren! Tijdens de Geluksroute Haarlem, op zondag 7 februari tussen 10.30u en 12.30u: ‘Collagekaart van je Hart’, bij HOF20 - vitale mensen in vitale organisaties.

Of pluk je geluk bij een of meer van de vele andere geluksbrengers op de komende Geluksroute Haarlem, 6 en 7 februari 2016.

De Geluksroute is een gratis evenement. Het meeste is te regelen vanuit overvloed en overwaarde, maar voor de praktische kosten en speciale projecten is een crowdfundingcampagne gestart. Maak je de geluksroute komend jaar mede mogelijk? Doneren kan al vanaf 7 euro.