In het spoor van Blootvoet

De wandelafspraak stond al een tijdje, maar het is vandaag onstuimig weer. De storm van de afgelopen dagen mag voorbij zijn, de wind is nog niet gaan liggen. Mijn wandelmaat belt op: "Hoe is het bij jullie?" Ik kijk uit het raam. De coniferen van de buren zwiepen wild heen en weer. "Niet echt wandelweer." We vermoeden dat het in het open duin nog harder zal waaien, en stellen de afspraak uit.

Daar zit ik dan in mijn wandelbroek en met mijn wandelsokken al aan. Tja. Ik wil wel even een frisse neus halen, ik heb alleen geen zin in een stadswandeling. Ik besluit toch naar de duinen te gaan, hoe erg kan het wezen?

Op de fiets vraag ik me af of dat nou zo’n goed idee was, maar eenmaal aan de wandel valt het eigenlijk best mee. Bij de Oosterplas waait het snijdend hard, zo over het open water heen. Het zand snerpt in mijn gezicht. Op het pad langs het meer zie ik ineens een afdruk van een blote voet. In december! Wie gaat er nu met 5 ºC en een koude wind op zijn blote voeten de duinen in? Het lijkt me een mannenvoet, aan de grootte en breedte te zien. Niet groot genoeg voor een yeti of gorilla, glimlach ik in mezelf. Een zwerver? Aan de vorm en diepte van de afdrukken meen ik af te leiden dat Blootvoet rennend voorbij is gekomen. Een alternatieve marathonloper? Gewoon een rare vent? De sporen zien er vers uit. Als hij rent is hij vast al ver vooruit. Mijn hele wandeling lang blijf ik zijn sporen zien, en ik maak een lange wandeling. Soms zijn ze weg, even later zie ik ze weer. Blootvoet en ik blijken dezelfde route te lopen, zo ongeveer.

Ondertussen is het harder gaan waaien. Het bos suist en giert en piept en kraakt. Donderend geraas van vallende bomen blijft uit. Wel zie ik overal afgebroken takken liggen. Ik heb wel eens met iemand gewandeld, die op dat moment een dennenappel op zijn kalende hoofd kreeg. Het zag er grappig uit, maar het deed hem wel heel zeer. Ik kom veilig uit de duinen. Het laatste halfuur heb ik geen spoor van Blootvoet meer gezien. Ik denk dat hij is afgeslagen. Of zou hij zijn schoenen hebben aangetrokken?

Rondje Bloemendaal

Nu het de laatste dagen van november nog mooi weer was heb ik het ervan genomen. Ik vind het heerlijk om wat door Bloemendaal te struinen: een boodschapje doen in het dorp, even rond het hertenkamp wandelen, Thijsse’s Hof meepakken en door het Bloemendaalse Bos kuieren.

Het zal best dat mensen somber worden van de vallende blaadjes, maar de kleuren zijn zo knetterend dat dat toch zou moeten compenseren. Juist als ik me wat neerslachtig voel, knap ik enorm op van een inspirerende herfstwandeling, fototoestel mee. Onderweg laat ik me betoveren door warm rood, geel, groen, besjes, mos, zwammen, en allerlei beesten, al dan niet echt of te fantaseren in een verwrongen boomstronk.

Vrolijke honden in het bos, de eenden in het hertenkamp komen hoopvol aanrennen terwijl ik niet eens met een zakje kraak, bij het Halve Maantje lopen koeien (‘pas op voor de stier’ zegt het bordje), nog meer eenden en nijlganzen. En alles ziet er prachtig uit in het lage zonlicht.

Wonderlijk zoveel leven als er zit in het seizoen van het afsterven. Tussen de villa’s staat een klein vrijstaand pand te koop. Verwilderde tuin. Alle ramen kapot. Ik durf niet naar binnen omdat het eruit ziet alsof het op instorten staat. Ik loop eromheen en loer door de vensters: resten van stiekeme bijeenkomsten van opgeschoten jongeren, of daklozen, bekladde muren, en een gedicht? De romantiek van het verval.

Dag waterhoentje

Vorige week heb ik een waterhoentje begraven. Een dag eerder zag ik hem ineens in de tuin zitten. Een grote, grijze, nog wat donzige jonge waterhoen. Hij staat een beetje te suffen. Hij loopt een stukje, gaat verderop een tijd staan suffen. Dat duurt wel erg lang, en geen ouders te zien. Zouden die nog voor hem moeten zorgen, of is dat al afgerond?

Ik zet een bakje water neer en strooi wat havermout. Hij verstopt zich stiekem achter een mand. Hij lijkt niets te hebben, loopt goed, geen hangend vleugeltje. Ik zet de poortdeur open zodat hij weg kan lopen, naar de sloot verderop. Vanuit mijn kantoor boven zie ik eksters snoepen van het voer. De waterhoen zit nog verstopt. Even later zie ik hem weer staan niksen, met zijn rug naar het eten, vlak naast de open deur. Na een uurtje ga ik die dichtdoen. Het kan alleen maar katten uitnodigen om binnen te komen wandelen, en hij maakt er toch geen gebruik van.

Zal ik het Vogelhospitaal bellen? Maar wat dan? Beest vangen, in een doos stoppen, in de fietstas, in de stress, zit hij daar in een kooitje. Als hij hier niet eet of drinkt, zal hij het daar ook niet doen. Ik vraag hulp op Twitter. SOVON (Kenniscentrum voor vogelonderzoek Nederland) reageert: hij zou zichzelf moeten kunnen redden, misschien is hij ziek, dan heb ik alles al gedaan wat ik kon doen. Dat sterkt me om hem rustig te laten zitten en het af te wachten.

Als ik de volgende dag de gordijnen opendoe, proberen een merel en een tortel elkaar bij de havermout weg te jagen. Zie je wel, alle vogels kunnen het voer vinden. Het waterhoentje blijkt stijf achter de saliestruik te zitten. Had ik hem dan toch naar het Vogelhospitaal moeten brengen? Misschien was hij daar ook doodgegaan, dan liever rustig in mijn achtertuin. Maar wat doe ik er nu mee? Groenbak? Ik zie voor me hoe hij op de grote hoop gegooid wordt. Dan begraaf ik hem liever in mijn tuin. Goed diep, en versierd met een grote schelp en een parelbes. Dag waterhoentje.

Herfstige contrasten

De natuur perst het laatste levensvuur eruit voor straks definitief de aftakeling intreedt met de winter. Waar het vochtig is, ruik je de gezonde rotting. In het lage zonlicht heeft alles een zinderende intensiteit, de waterige lucht wordt zichtbaar in het tegenlicht. Roodbruine blaadjes knisperen in een dikke laag onder mijn voeten.

Ondanks de mooie zondag is het hier vrij stil. Meer richting het Koevlak wordt het drukker. Twee jongens lopen met een hond. Ze blijken niet ervan op de hoogte te zijn dat dat verboden is, ook aangelijnd. Verderop vraagt een geagiteerde dame me of ik hen erop aangesproken heb. Ik ben wat onthutst, zulke aardige jongens en zo een boze mevrouw. Het wordt wat rustiger als ik van de strandroute afbuig. Nu loop ik over een kronkelig pad door een bos van dunne bomen. Het is er zompig. Met een tapijt van natte zwarte blaadjes, bemoste omgevallen bomen en af en toe een varen voelt het hier opwindend sinister.

Uit het bos vandaan zijn er weer meer mensen, die komen zeker van het Vogelmeer af. Ik loop vlak achter een wat luidruchtig gezin. Ik ben blij dat de kinderen pret hebben, maar ik heb het toch liever wat stiller. Om ze een flink stuk voor te laten gaan, zoek ik al dralend naar iets om te fotograferen. Daar zie ik de gelooide hoed van een vergane vliegezwam. Aan de andere kant van het pad ligt een boomstronk vol fluwelige bruine zwammetjes. Maar het klapstuk groeit nog iets verder het veld in: knaloranje zwammen op een stronk, omzoomd met gifgroen mos.

Het begint nu toch wel fris te worden, aan het eind van de middag, half november. Ik zou willen dat ik handschoenen bij me had. Op het uitzichtpunt Starrenberg kijk ik naar een Japanse prent, zoals de middagnevel een gelaagdheid in het landschap maakt. Een mistig zonnetje doet het helmgras schitteren. Wat een mooie wandeling was dit weer.

Kunstlijn 2011 impressie

St. Bavo door een
raam van het Stadhuis

Elk jaar in het eerste weekend van november is er in Haarlem en omgeving de Kunstlijn: kunstenaars houden open atelier en er zijn vele tentoonstellingen.

Ik start zaterdag bij de stadskweektuin, of beter gezegd, Huis ter Kleef. Daar toont het Wereldnatuurfonds de kunstwerken die gedoneerd zijn aan het project Art for Nature: geef de aarde kunstig door. Kunstenaars doneren een kunstwerk, en bedrijven die geld geven, kunnen een kunstwerk in bruikleen krijgen, met een waarde die in verhouding staat tot hun schenking. Een mooi initiatief, bedacht door Onno Westra, een vrijwilliger van het regioteam Kennemerland van het WNF.

Bezoekers van de
Expositie ‘Sieraad’

Ik had het al in het Kunstlijnkrantje gezien: in de Kloostergangen kun je op de foto met een bijzonder sieraad. Ik word meteen gegrepen door de sieraden van Melina Pyykkonen. Het zijn ingenieuze en toch simpele constructies: je klemt je shirt of jurk tussen een ondersjabloon en het bovenstuk. Prachtig! En ik mag ermee op de foto. Vesna Zuuring, die de bezoekers met sieraden fotografeert, maakte ook indrukwekkende foto’s van medewerkers van het stadhuis, getooid met sieraden die geïnspireerd zijn op de Kloostergangen. Alle sieraden en de foto’s op de tentoonstelling zijn het bekijken waard, en nog te zien tot en met 24 november.

Urn van de vogels, Jolanda Prinsen

Na de drukte van de binnenstad zoek ik de rust op bij Uitvaartcentrum Yarden. Ik ben de enige bezoeker op dat moment. In de nis staat een baar met een lijkwade van viltkunstenares Inge Evers. Daar wil je wel in begraven worden. Ook verrassend vind ik de schalen van Jolanda Prinsen. Ik ken haar nog uit een ateliercomplex van dik tien jaar geleden, en toen werkte ze heel anders. En dat is maar goed ook, want ‘stilstand is ergens achteruitgang’ om met Johan Cruijff te spreken.

Installatie van Naila Ajtouganova

Zondag ga ik net als vorig jaar bij de Lichtfabriek kijken. Al was het maar vanwege het fotogenieke gebouw. Gelukkig is de expositie ook fantastisch. Bezoekers verdringen zich met hun fototoestel om het werk van Naila Ajtouganova, ik ook. Aan draden hangen een soort bloemen, die bij nadere bestudering gemaakt blijken te zijn van kleurige plastic flesjes.

In een projectie van Lars Kynde

Ik wilde graag de foto’s van Willemien Spook zien. Zij fotografeerde in de kraakpanden waarin haar dochter vanaf haar zestiende ging wonen, en schreef er teksten bij vanuit haar dochters en haar eigen gezichtspunt. Mooie veelzeggende beelden, die de emoties respectvol overbrengen. Tot slot doe ik een meisje na dat ik net in de bundel van een projector had zien staan. Zo mooi zoals het beeld van deze Deense componist Lars Kynde over haar gezicht liep. Ik sta moeilijk te doen om mezelf te fotograferen zonder mijn armen voor het licht te houden, als ik geholpen wordt door een vriendelijke medebezoeker. Dank!

Op de voorgrond:
Zonder titel (2007), Esther Bruggink

Nu ik er toch ben, loop ik ook de naast de Lichtfabriek gelegen Nieuwe Vide binnen. Vorig jaar was ik daar snel weg, maar deze tentoonstelling is betoverend. Zwaan Kleef Aan is een samenwerkingsproject van een jaar, dat bestaat uit muurtekeningen, vloertekeningen en wandsculpturen. Tegelijk is er de tentoonstelling LICHT! Die duurt nog tot 3 december. Tijdens en daarna worden de nog open plekken dichtgetekend, zodat een totaalinstallatie ontstaat. Die zal vanaf 16 december te bekijken zijn. Gaat dat zien!