IM Johanna Hartgring 1951-2013

Zaterdag 19 januari overleed in Frankrijk, waar zij woonde, na een kort ziekbed, mijn zus Ans, Johanna voor de Fransen. Ik ben de nakomer van het gezin, Ans was mijn grote zus.

In Nederland had ze een strandpaviljoen, met haar toenmalige verloofde. Ik heb mooie herinneringen aan die tijd, zoals daar logeren, en dan 's avonds zwemmen in de lichtende zee. 's Winters reisden mijn zus en mijn broer Pim met hun partners naar het zuiden: Frankrijk, Spanje en Portugal. Enkele maanden per jaar trokken ze daar rond met tot kampeerbussen ingerichte bestelbusjes. Ze werkten er in de druivenpluk en kampeerden wild.

Foto: Bob en Maja

Dertig jaar geleden vestigde Ans zich in Zuid-Frankrijk. Ze heeft daar op de boerderij gewerkt, konijnen gefokt, ze was astrologe, ze heeft in het toerisme gewerkt. Ze schilderde en maakte beelden van speksteen. In de eerste tien jaar is ze een aantal keren verhuisd. De laatste twintig jaar woonde ze heel gelukkig in een afgelegen wijkje van een dorp 'met meer schapen dan inwoners', op een heuvel, aan de weg naar de kerk. Ze had er een kleine kring van vrienden, en vanuit Nederland kwamen af en toe vrienden langs.

Ik heb mijn zus frequent bezocht in Frankrijk. We hebben er veel gewandeld. Haar gebrek aan richtingsgevoel en haar zin voor avontuur zijn legendarisch: regelmatig liepen we onszelf vast in de braamstruiken, samen met haar laatste hondje Billie. Die moest dan voorop om de weg te wijzen naar de vrijheid. Wat niet eenvoudig was, want Billie kon zich door veel kleinere openingen in het struweel wringen dan wij. Ik moet nog steeds lachen bij de herinnering aan de keer dat we weer eens de weg kwijt waren, en dat ik van bovenop de berg ineens de ruïne daar beneden herkende. Ans wilde niet geloven dat het de Monastère was, overtuigd als ze was dat die aan de andere kant van de berg zou moeten liggen.

We registreerden alles op foto en video. Ans heeft veel films geproduceerd, van onze vakanties, van het boerenleven daar, en van 'microcosmos', ofwel insecten. Uren en uren konden we doorbrengen in de weides, geduldig sprinkhanen, vlinders en enge torren volgend. Toen Billie een keer vanuit het bos als silhouet aftekende tegen de helle lucht, bracht dat ons op het idee van een schaduwspel. Met onze camera's op het statief filmden we onszelf, achter elkaar staand bewogen we langzaam en zo sierlijk mogelijk. We moesten er drie keer voor terug omdat we te snel, te saai of niet uitgelijnd bewogen, maar het resultaat was ernaar, we leken buitenaardse insecten. Ans monteerde de scènes tot de korte film 'Schimmen'.

Boodschappen doen was ook een feest, met haar vrolijke muziek in de auto, Billie gezellig mee achterin. Ans heeft me het joie de vivre geleerd, en ze leerde me ook om me nooit te schamen om te spelen en plezier te hebben.
Ik zal me haar met vreugde blijven herinneren.