’t Huys Dever te Lisse

Met video van vechtende ridders! Zie onderaan dit bericht.

Tweede Pinksterdag ben ik met een stel vrienden naar ’t Huys Dever in Lisse geweest. Dat is een kasteel uit de 14^e eeuw. Omdat het Landelijke Kastelendag was, was er extra veel te beleven.

In de Ridderzaal stond een tafel met de resten van een middeleeuwse lunch, bereid door een amateurkok die zich verdiept had in recepten en filosofie van de middeleeuwse keuken. Die filosofie was gebaseerd op een soort elementenleer: droog, nat, koud en heet. Die hangen samen met de vier temperamenten of ‘humores’ die men onderkende: sanguinisch (heet en nat), melancholisch (koud en nat), cholerisch (heet en droog) en flegmatisch (koud en droog). Ik moet erbij zeggen dat ik dit achteraf zo uitgevogeld heb, want ik kon me niet precies herinneren hoe hij het vertelde. Zie ook Wikipedia over humores. Waar het om ging, is dat je met voedsel onevenwichtigheid terug in balans kunt brengen, door bijvoorbeeld een heethoofd meer koude gerechten te serveren.

Gepassioneerd schetste de kok het menu dat hij gekookt had. Vooraf hadden ze Valenciaanse sinaasappelen met basterdsuiker, nootmuskaat en kaneel, door een beslag gehaald en gefrituurd, geserveerd met hete mosterd. Dan spinazie met knoflook, gemarineerde kool, saffraanrijst en geroosterd vlees. Traditiegetrouw werd de maaltijd afgesloten met kaas. In de middeleeuwse cuisine werden verrassend veel en in grote hoeveelheden specerijen gebruikt. Alleen door de hoge heren uiteraard: een dergelijk menu was het equivalent van een hedendaagse fles wijn van 1000 euro.

Op de zolder van ’t Huys Dever staat een fraaie verzameling gebruiksvoorwerpen in vitrines. Ik was weg van de brokstukken roemers en beschilderde glazen, en de resten serviesgoed. De kok heeft uiteraard niet de originelen gebruikt voor zijn feestmaal. Hij laat serviesgoed namaken door hedendaagse pottenbakkers. Dat gebeurt zo historisch juist als mogelijk is, bij voorkeur met klei uit de buurt, en geen gewoon keramiek maar steengoed. Ook messen worden op maat gemaakt naar middeleeuws voorbeeld.

In de Kapelzaal waren we al een ridder tegengekomen, in de kelder liet een andere ridder zich door zijn schildknaap in het harnas hijsen. Er ging gevochten worden! Ik was verbaasd te horen dat ze vroeger ook te voet een harnas droegen. Een harnas weegt wel 28 kilogram, waarvan de helm alleen al minstens 3kg. De armen waren het lichtst, daar had je de grootste bewegingsvrijheid nodig. De ridder poetste zijn helm nog eens extra op en toog naar buiten, waar al twee ridders een kring toeschouwers verzameld hadden. Om en om lieten ze de vechtmethoden zien, hoe de lans te gebruiken en waar te mikken om de tegenstander uit te schakelen, in de nek, in de oksels, met dat venijnige puntje aan het uiteinde. Waar de één het won met zijn lans, won de ander het als hij het tot een worstelpartij kon laten komen. Hoogst vermakelijk. En loodzwaar voor de ridders, met dat harnas.


't Huys Dever te Lisse: riddergevecht van Linda Hartgring op Vimeo.