Excursie rituele planten Huis ter Kleef

De hovenier vertelt

Eén dag voor Sint Jan nam ik deel aan een excursie rituele planten, door de tuin van Natuur- en Milieucentrum Ter Kleef in Haarlem. De hovenier en een vrijwilligster vertelden aanstekelijk en aanschouwelijk over symboliek van bomen en planten, en hoe die symboliek vertaald werd in volksgebruiken.

Keltisch Bomenorakel

Als eerste vrijwilliger van de avond mocht ik het Keltisch Bomenorakel doen: denk aan je prangende probleem en werp met je ogen dicht 20 takjes in een vak van ongeveer 2 x 2 meter. Aangezien ik wel wat ervaring heb met orakelen, kon ik mijn orakel zelf interpreteren. De stokjes waren terecht gekomen in een kerstboommodel: twee paden komen als een ladder met zigzagtreden in de top bij elkaar. Ik concludeerde dat het hinken op twee gedachten in december opgelost zou zijn. Wie een andere interpretatie heeft, is welkom die in een reactie door te geven, dan kunnen we tegen Kerstmis kijken wat er van onze ideeën uitgekomen is.

Bovenop de ruïne

Behalve van de verhalen genoten we van de weelderige tuin van Huis ter Kleef. De bouw van Huis ter Kleef begon in de 13^e eeuw. Hoewel genoemd als enige kasteel van Haarlem lag het feitelijk buiten de stadsgrenzen. Tijdens het beleg van Haarlem diende het als hoofdkwartier van de Spanjaarden. Daarna, in 1573, blies de Spaanse bevelhebber Don Frederik (zoon van Alva) het kasteel op. Er rest nu slechts een ruïne.

Bovenop de ruïne

Begin 20^e eeuw vestigde men de stadskweektuin van Haarlem op het landgoed rond Huis ter Kleef. In 1910 ontwierp de bekende landschapsarchitect Leonard Springer de sier- en instructietuin. De ruïne verdween onder zand. Na de opgravingen in 1990 is de ruïne opnieuw met zand bedekt, omdat conservering anders te duur zou zijn.

Vijg in de avondzon

De stijl van Springer is nog altijd herkenbaar in de tuin. Er groeien vele soorten inheemse maar ook exotische bomen zoals een vijg en een moerbei. De stinzenplanten waren al uitgebloeid. Nu was het bovenop de ruïne een kleurrijke warboel van wilde planten, voor zover ik ze herkende: papavers, toortsen, teunisbloemen, schurftkruid, en veel prachtigs waarvan ik niet weet hoe het heet. De rest van de tuin was ook een inspiratiebron voor mijn eigen tuin. Heerlijk!

Zaadpluis van de Gele Morgenster

Meer verhalen en foto’s van deze avond vind je op het blog van Marisca.

Voor de geschiedenis van Huis ter Kleef heb ik dankbaar geput uit het boekje ‘Huis ter Kleef’ door Andrea Bloem, een uitgave van het Natuur- en Milieucentrum Ter Kleef – gemeente Haarlem, uit juli 2000.

Vrijwilligster onder de walnoot

Jaarlijks worden in de tuin van Huis ter Kleef vele rondleidingen en evenementen verzorgd voor schoolgroepen, natuurverenigingen en bezoekers. Wil je elk seizoen de digitale nieuwsbrief ontvangen, stuur dan een e-mail naar terkleefnieuws[apenstaart]haarlem[punt]nl